I. CHẦU THÁNH THỂ VÀ PHÉP LÁNH MÌNH THÁNH CHÚA

1. NHỮNG LƯU Ý MỤC VỤ CẦN BIẾT TRƯỚC

1. Việc chầu Thánh Thể nhằm hai mục đích căn bản sau đây: biểu lộ đức tin công khai của Hội Thánh vào sự hiện diện đích thực của Chúa Giêsu trong Bí Tích Thánh Thể; và mời gọi chúng ta sống hiệp thông với Ngài trong Bí Tích này.

2. Để biểu lộ ý nghĩa đích thực của việc chầu Thánh Thể, Giáo Hội đưa ra số quy định cụ thể như sau (TT 82-86):

. Không được phép vừa cử hành thánh lễ vừa chầu Thánh Thể vào cùng một lúc trong cùng một nhà thờ.

. Có hai loại Chầu Thánh Thể: lâu giờ và ngắn giờ. Loại lâu giờ kéo dài nhiều thời gian, một hoặc nhiều ngày, ví dụ: phiên chầu lượt của các xứ đạo. Loại ngắn giờ thường kéo dài chung quanh khoảng 1 giờ.

. Thừa tác viên thông thường để đặt và ban phép lành Mình Thánh Chúa là linh mục và phó tế. Thày giúp lễ, thừa tác viên ngoại thường cho rước lễ và những người được uỷ quyền cách hợp pháp chỉ được phép đặt và cất Mình Thánh Chúa chứ không được cầm Mình Thánh chúa để ban phép lành như linh mục và phó tế.

. Không được phép đặt Mình Thánh Chúa chỉ nhằm mục đích ban phép lành mà thôi.

. Đối tượng chính của việc chầu Thánh Thể là Chúa Giêsu. Không được biến giờ chầu thành loại đạo đức pha tạp chẳng hạn suy niệm về Đức Mẹ, thánh Giuse, thánh Bổn mạng…

2.NGHI THỨC CHẦU VÀ BAN PHÉP LÀNH THÁNH THỂ

. Giáo dân tập trung, thừa tác viên tiến ra bàn thờ.

. Thừa tác viên mở cửa nhà tạm, lấy và đặt Mình Thánh Chúa trên kệ cao đặt nơi bàn thờ. Đang khi đó cộng đoàn hát bài thờ lạy Thánh Thể.

. Nếu đặt Mình Thánh Chúa với Hào Quang, thừa tác viên sẽ xông hương. Kế đó mọi người thinh lặng đôi chút để thờ lạy, thừa tác viên trở về phòng thánh.

Tôn thờ Thánh Thể

Mỗi khi chầu Mình Thánh Chúa nên có một chủ đề để suy niệm và cầu nguyện. Khi đặt Mình Thánh Chúa để tôn thờ, cần chuẩn bị trước các yếu tố sau đây:

. Các lời nguyện được soạn trước theo chủ đề, hoặc một số kinh thông dụng về Thánh Thể,

. Các bài đọc Kinh Thánh,

. Các bài suy niệm hoặc bài diễn giảng Lời Chúa,

. Lời nguyện chung,

. Các thánh ca xen kẽ,

. Sự thinh lặng cần thiết,

. Một Giờ Kinh Phụng Vụ nào đó.

. Lần hạt Mân côi suy ngắm các mầu nhiệm chúa Kitô

Phép Lành Mình Thánh Chúa

Vào khoảng cuối giờ chầu Thánh Thể, thừa tác viên tiến ra lại bàn thờ quỳ thờ lạy đôi chút. Cộng đoàn có thể hát và cầu nguyện cho Đức Thánh Cha như sau[1]:

Chủ sự:

Lạy Thiên Chúa toàn năng hằng hữu, Chúa đã dùng sự khôn ngoan Chúa mà bảo vệ vũ trụ, xin thương nghe lời chúng con cầu nguyện và rộng lòng nhân từ gìn giữ Đức Giáo Hoàng….. Chúa đã chọn, để dân Kitô giáo nhận nơi Chúa sự dẫn dắt của người, được nhờ công phúc đức tin của người mà phát triển dưới triều đại giáo hoàng của người. Nhờ Đức Kitô, Chúa chúng con.

Đọc lời nguyện cho Đức Giáo hoàng xong, cộng đoàn hát một bài ca thờ lạy Thánh Thể. Nếu chầu Mình Thánh Chúa vời Hào Quang, thừa tác viên sẽ xông hương Mình Thánh Chúa, Khi bài ca Thánh Thể kết thúc, chủ sự đọc lời nguyện Thánh Thể sau đây:

Chủ sự:

Lạy Chúa Giêsu, Chúa đã trối lại cho chúng con bí tích Mình và Máu Chúa, để chúng con đời đời tưởng nhớ Chú đã chịu khổ hình và sống lại vinh quang. Xin cho chúng con biết một niềm sùng kính mến yêu bí tích kỳ diệu này, để luôn được nghiệm thấy ơn Chúa cứu chuộc chúng con. Chúa hằng sống và hiển trị muôn đời. Amen

Đọc lời nguyện Thánh Thể xong, nếu là thừa tác viên ngoại lệ đặt Mình Thánh Chúa thì người nay tiến lên cất Mình Thánh Cháu vào nhà chầu, còn nếu là linh mục hay phó tế, ngài sẽ ban phép với Mình Thánh Chúa. Sau đó cộng đoàn hát bài ca kết thúc về Đức Mẹ hoặc một bài ca về ngày lễ mừng hoặc theo mùa phụng vụ (TC/70).

II. NGHI THỨC CHO RƯỚC LỄ NGOÀI THÁNH LỄ

1. NHỮNG LƯU Ý MỤC VỤ CẦN BIẾT TRƯỚC

Để việc rước lễ ngoài Thánh lễ mang lại hoa trái thực sự, Luật phụng vụ đưa ra một số quy định sau đây (TT 16-25):

1. Nên tổ chức rước lễ ngoài thánh lễ trong khung cảnh buổi cử hành Lời Chúa.

2. Có thể tổ chức rước lễ vào bất cứ giờ hay ngày nào khi có nhu cầu cần thiết. Tuy nhiên vào va ngày Tam Nhật Thánh thì chỉ có thể rước lễ trong thánh lễ Tiệc ly và trong cử hành tưởng niệm cuộc thương khó của Chúa, còn ngày thứ Bảy Tuần Thánh chỉ đưa Của Ăn đàng cho người hấp hối thôi.

3. Thừa tác viên thông thường để cử hành Lời Chúa và cho rước lễ là linh mục và phó tế. Khi những người trên vắng mặt, các thừa tác viên ngoại lệ cho rước lễ có thể thay thế các ngài chủ sự nghi thức cho rước lễ. Trong số các thừa tác viên ngoại lệ cho rước lễ, thầy có tác vụ giúp lễ đứng hàng đầu. Hơn nữa, những nơi linh mục hay phó tế thường xuyên không thể đến cử hành phụng vụ cho giáo dân, thì Bản Quyền giáo phận sẽ chỉ thị và cho phép một hay vài thừa tác viên ngoại lệ xứng đáng, thay phiên nhau củ toạ các buổi cử hành Lời Chúa và cho giáo dân rước lễ.

4. Nơi cử hành Lời Chúa và cho rước lễ thông thường được tổ chức ở nhà thờ hoặc nhà nguyện có cất giữ Mình Thánh Chúa. Tuy nhiên khi có lý do chính đáng vẫn có thể tổ chức ở một nơi khác như phòng họp, nhà ở, hay những nơi tập trung nhiều người…

5. Để việc cử hành Lời Chúa và cho rước lễ được diễn ra trang trọng, người ta cần dọn một bàn có phủ khăn, trên bàn sẽ trải thêm khăn thánh (corporal) và thặp nến sáng. Trong những ngày lễ đặc biệt, nên trang hoàng không gian nơi cử hành phụng vụ sao cho đẹp mắt, tươi vui, hân hoan và trang nhã; cũng cần tránh cách trang trí rườm ra hay cầu thả, nhất là những cách trang trí làm cản trở việc cử hành phụng vụ hoặc làm phân tâm những người tham dự.

2. NGHI THỨC CHO RƯỚC LỄ

Nghi thức mở đầu

Chủ sự: Nhân danh Cha và Con và Thánh Thần

Mọi người: Amen

Nếu linh mục hay phó tế chủ sự ngài sẽ cử hành như đầu thánh lễ (với nghi thức sám hối). Nếu thừa tác viên ngoại lệ trao MTC chủ sự, thì sau khi làm dấu thánh giá sẽ chào như sau:

Anh chị em thân mến, chúng ta hãy chúc tụng Thiên Chúa, Đấng do lòng nhân hậu mời gọi chúng ta đến tham dự bàn tiệc của người.

Mọi người đáp: chúc tụng Thiên Chúa đến muôn đời.

Kế đó nghi thức sám hối (như đầu lễ), với lời nguyện mở đầu lấy theo ngày lễ trong lịch phụng vụ.

Phụng vụ Lời Chúa

Giống như cử hành thánh lễ. Lấy các bài đọc, đáp ca, alleluia và Tin Mừng theo ngày lễ nghi trong lịch phụng vụ chung. Nếu phụng vụ Lời Chúa được cử hành vào Chúa Nhật hay các lễ trọng, sẽ đọc kinh Tin Kính. Nên soạn các lời nguyện chung cho các buổi cử hành có đông giáo dân tham dự.

Rước lễ

Đọc lời nguyện chung xong, vị chủ sự đặt MTC trên khăn thánh của bàn thờ, cúi đầu sâu thờ lạy. Kế đó cộng đoàn có thể hát một thánh vịnh hoặc một thánh ca hoặc đọc một kinh tôn thờ Thánh Thể ( CN 45/2), rồi vị chủ sự mời gọi như sau:

Vâng lệnh chúa Cứu Thế và theo thể thức Người dạy, chúng ta dám nguyện rằng:

Mọi người: Lạy Cha…

Chủ sự: Anh chị em hãy chúc bình an cho nhau.

Mọi người trao bình an bằng cách cúi đầu. Chủ sự cầm MTC và mời gọi:

Đây Chiên Thiên Chúa, đây Đấng xoá tội trần gian, phúc cho ai được mời đến dự tiệc Chiên Thiên Chúa.

Mọi người: Lạy Chúa, con chẳng đáng…

Rước lễ xong vị chủ sự cất MTG còn lại và tráng chén nếu cần. Sau đó hát một thánh vịnh tạ ơn và vị chủ sự sẽ kết thúc bằng lời nguyện hiệp lễ theo ngày phụng vụ. Nếu cần thông bào gì sẽ nòi sau lời nguyện này.

Nghi thức kết thúc

Nếu chủ sự là linh mục hay phó tế ngài sẽ chào, ban phép lành và kết thúc như trong thánh lễ. Nếu chủ sự là thừa tác viên ngoại thường, vị này sẽ nói như sau:

Xin Thiên Chúa toàn năng ban phúc lành cho tất cả chúng ta. Xin Người che chở chúng ta khỏi mọi sự dữ và dẫn đưa tới sự sống muôn đời.

Mọi người: Amen

Chủ sự kết thúc: Chúc anh chị em ra về bình an.

Mọi người: Tạ ơn Chúa.

Có thể hát một bài ca tạ ơn để kết thúc.

III. NGHI THỨC THĂM VIẾNG VÀ ĐƯA

MÌNH THÁNH CHÚA CHO BỆNH NHÂN

1. NHỮNG LƯU Ý MỤC VỤ CẦN BIẾT TRƯỚC

1. Giáo Hội quan tâm đến những người đau bệnh lâu ngày và những người lớn tuổi khi sức khoẻ bị suy giảm không thể thường xuyên tham dự thánh lễ. Vì vậy các mục tử hoặc chính mình hoặc qua các thừa tác viên trợ giúp sẽ siêng năng viếng thăm và đưa Mình Thánh chúa cho họ khi có thể được. Việc trao Mình Thánh Chúa cho bệnh nhân và người già yếu có thể thực hiện vào bất cứ lúc nào (XD 46)

2. Những người giúp bệnh nhân và giúp người già cả cũng có thể rước lễ cùng vời người mà họ chăm sóc trong cùng một nghi lễ phụng vụ (XD 46).

3. Cần thận trọng khi đem MTC cho bệnh nhân, nên để Mình Thánh Chúa trong một hộp hay bình đựng xứng đáng. Nếu được, nơi nhà bệnh nhân cần chuẩn bị trước một baàn có phủ khăn để đặt Mình Thánh Chúa, thánh giá, đèn nến cho trang nghiêm (XD 47).

2. NGHI THỨC TRAO MÌNH THÁNH CHÚA TRONG TRƯỜNG HỢP BÌNH THƯỜNG

Mở đầu

Vị chủ sự đặt Mình Thánh Chúa trên khăn thánh của bàn đã được chuẩn bị đèn nến, rồi làm dấu thánh giá.

Chủ sự: Nhân danh Cha và Con và Thánh Thần

Mọi người: Amen

Chủ sự chào: Bình an cho nhà này và mọi người trong nhà.

Mọi người đáp: Và ở cùng Cha (Thày)

Sau lời chào, mọi người cùng hát một bài ca về tình yêu Thiên Chúa hoặc một thánh vịnh tương xứng. Kế đó chủ sự mời gọi mọi người sám hối.

Chủ sự: Anh Chị em, chúng ta hãy nhìn nhận tội lỗi chúng ta để xứng đáng tham dự vào việc cử hành thánh này.

Mọi người thinh lặng đôi chút rồi đọc kinh thú tội hay dùng một trong các công thức sám hối đầu lễ, rồi chủ sự kết thúc:

Xin Thiên Chúa toàn năng thương xót, tha tội và dẫn chúng ta đến sự sống muôn đời.

Mọi người: Amen

Cử hành lời Chúa

Sau nghi thức sám hối, chủ sự mời gọi:

Chúng ta cùng nhau lắng nghe Lời Chúa

Có thể đọc bài Tin Mừng của ngày phụng vụ hôm đó hoặc bài Tin Mừng về Bánh Hằng Sống trong Ga 6 sau đây:

Chủ sự: Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo thánh Gioan

Khi ấy Chúa Giêsu nói: “Ai ăn thịt Ta và uống máu Ta thì có sự sống đời đời, và Ta sẽ cho kẻ ấy sống lại trong ngày sau hết. Vì thịt Ta thật là của ăn và máu Ta thật là của uống. Ai ăn thịt Ta và uống máu Ta, thì ở trong Ta và Ta ở trong kẻ ấy. Cũng như Cha là Đấng hằng sống đã sai Ta, nên Ta sống vì Cha, thì kẻ ăn Ta chính người ấy cũng sẽ sống vì Ta. Đây là Bánh bởi trời xuống, không phải như cha ông các ngươi đã ăn manna và đã chết. Ai ăn Bánh này sẽ sống đời đời. Đó là Lời Chúa.

Mọi người: Lạy Chúa Kitô, ngợi khen chúa.

Khi đọc bài Tin Mừng xong, vị chủ sự có thể nói vài lời cho mọi người tham dự, rồi tất cả cùng đọc lời nguyện chung sau đây:

Chủ sự: Chúng ta hãy cầu nguyện cho người anh (chị) em chúng ta đây, và cho tất cả nhưng ai hy sinh lo lắng và giúp đỡ cho người anh (chị) em này:

Xướng: Xin Chúa lấy lòng nhân lành nhìn đến người anh (chị) em chúng con đây.

Đáp: Xin Chúa nghe lời chúng con.

Xướng: Xin Chúa ban sinh lực và nâng đỡ người anh (chị) em này.

Đáp: Xin Chúa nghe lời chúng con.

Xướng: Xin Chúa ban cho tất cả những ai chăm sóc người anh (chị) em chúng con đây được dồi dào ơn thánh.

Đáp: Xin Chúa nghe lời chúng con.

Xướng: Xin Chúa dùng ơn thánh để cứu giúp tất cả chúng con.

Đáp: Xin Chúa nghe lời chúng con.

Kế đó chủ sự mời gọi: Giờ đây chúng ta hãy cùng nhau cầu xin Thiên Chúa, như Đức Kitô đã dạy chúng ta:

Tất cả mọi người: Lạy Cha chúng con ở trên trời…

Sau đó, chủ sự đưa cao MTC va nói: Đây Chiên Thiên Chúa, đây Đấng xoá tội trần gian. Phúc cho ai được mời đến dự tiệc Chiên Thiên Chúa.

Mọi người: Lạy Chúa, con chẳng đáng…

Chủ sự cho bệnh nhân và ngay cả những người giúp họ rước lễ. Cho rước lễ xong, cộng đoàn nên hát một thánh vịnh hay thánh ca tạ ơn.

Sau đó chủ sự đọc lời nguyện kết thúc:

Chúng ta dâng lời cầu nguyện

Lạy Chúa là Cha chí thánh, là Thiên Chúa toàn năng hằng hữu, chúng con tin tưởng nài xin Chúa cho Mình Thánh Đức Giêsu Kitô, Con Chúa, Chúa chúng con mà người anh (chị) em chúng con đây vừa rước lấy, nên phương dược muôn đời cho cả xác hồn. Nhờ Đức Kitô chúa Chúng con.

Mọi người: Amen

Sau cùng để kết thúc, nếu chủ sự là linh mục hay phó tế, ngài sẽ chào và ban phép lành như khi kết thúc thánh lễ. Nếu chủ sự là thừa tác vụ giúp lễ hay thừa tác viên ngoại thường trao MTC, vị này sẽ nói như sau:

Xin Thiên Chúa toàn năng ban phúc lành cho tất cả chúng ta. Xin Người che chở chúng ta khỏi mọi sự dữ và dẫn đưa tới sự sống muôn đời.

Mọi người: Amen

Chủ sự kết thúc: Chúc anh chị em ra về bình an.

Mọi người: Tạ ơn Chúa

3. NGHI THỨC TRAO MÌNH THÁNH CHÚA CÁCH ĐƠN GIẢN

Trường hợp phải đưa Mình Thánh Chúa cho nhiều người một lúc, hoặc ở những nơi đông người như bệnh viện, dưỡng dường… người ta có thể dùng nghi thức đơn giản sau đây để không quá kéo dài thời gian hoặc không gây cản trở cho những người xung quanh. Nếu bệnh nhân hay người già cả cần xưng tội, linh mục có thể giải tội trước khi cử hành các nghi thức sau đây:

Chủ sự (linh mục) hay thừa tác viên trao MTC nói vài lời thăm hỏi và nhắc nhở bệnh nhân hay người già cả về sự hiện diện của Chúa, rồi mời gọi mọi người đọc Kinh Lạy Cha, kế đóm người này cầm MTC giơ cao và đọc (XD 59-63):

Đây Chiên Thiên Chúa, đây Đấng xoá tội trần gian. Phúc cho ai được mời đến dự tiêc Chiên Thiên Chúa.

Mọi người: Lạy chúa, con chẳng đáng…

Chủ sự cho bệnh nhân, người già cả và những người chăm sóc họ rước lễ. Rước lễ xong, mọi người dành một vài phút thinh lặng cám ơn rồi kết thúc.